Interview: Wouter Deprez

Redactie: Viviane Redant - Beelden: Krew

Hij staat hoog aangeschreven in het selecte wereldje van de one man shows. Een kunstenaar met een apart profiel. Geen one hit wonder, maar een blijver die constant hoogstaand werk presenteert. Zijn vorige zaalshow Levend en Vers kreeg vijfsterrenrecensies en werd omschreven als een mijlpaal in de Vlaamse theatergeschiedenis! Dezelfde graadmeter geldt voor Speech, op 22 en 23 maart te zien in Westrand.

Als een steen die door een glasraam wordt geworpen deed Wouter Deprez verrassend zijn entree in de wereld van de stand-up comedy tijdens het Humorologiefestival 2000. Met de zesentwintig letters van het ABC goochelt hij naar hartenlust. Maakt hij verbale bokkensprongen. Een rasverteller. Rad van tong rijgt hij in ijltempo verhalen aan elkaar. Hij puurt inspiratie uit zijn jeugd, de mensen die hem omringen, de actualiteit. Een persoon met meerdere identiteiten: columnist, auteur, interviewer, moderator, activist… In 2005 claimde hij zelfs de titel van ‘Slimste Mens’. 

Deprez kiest niet voor de gemakkelijke weg, verliest zich niet in goor taalgebruik en is geen brulboei zoals Alex Agnew. Hij gaat fijnzinnig te werk met heel wat understatements. Met een alerte blik observeert hij de alledaagse gang van zaken waar hij gevat en puntig relaas over uitbrengt met een ontwapenende vanzelfsprekendheid. Er zit ook heel wat zelfrelativering bij en durf om zich kwetsbaar op te stellen. Theater van het hartverwarmende soort. De relatie met zijn stugge West-Vlaamse vader was al eens onderwerp van een show, zijn vrouw met borstkanker, hij geraakte gefascineerd door de wondere wereld van de bijen, werd zelf imker met hilarische anekdotes. Humor polijst de harde kanten van het leven. Hij staat voor zijn publiek met een geamuseerde twinkeling in zijn ogen. In zijn nieuwe zaalshow Speech brengt hij op een virtuoze manier een ode aan zijn favoriete instrument: taal. The one and only Wouter Deprez gunt ons een blik in zijn artiestenziel.

Een avondvullend programma bij elkaar schrijven is een niet te onderschatten werkproces. Sommige dingen worden in een zucht geboren. Andere ‘bevallingen’ verlopen tergend langzaam. Hoe verliep het creatieproces van ”Speech”?

De twee omschrijvingen waren van toepassing. Sommige delen gingen gemakkelijk, andere delen uiterst moeizaam. Specifiek aan de werkperiode was de lockdown. Dat betekent dat het beter ging om korte stukjes meticuleus af te werken. Er echt miniatuurtjes van te maken. Het liep wel niet zo vlot om een grote boog te ontdekken, omdat het moeilijk was om try-outs te spelen. In deze problematische tijden ook telkens voor minder mensen dan normaal zodat je moeilijker een inschatting kunt maken van wat aanslaat en wat niet.

Taal staat sowieso centraal, het is jouw communicatietool. Het is deels spelen met taal, linguïstische hoogstandjes, maar je blijft ook inspiratie halen uit jouw eigen microkosmos.

Dat klopt, die zaken zijn meestal verbonden met elkaar: de grote en de kleine wereld. Mijn personage twijfelt wat hij vroeger in zijn leven heeft opgezet als goede daden. Hij vraagt zich af of die zaken uiteindelijk nut zullen gehad hebben of niet. Dat ligt niet zo ver van mijn microkosmos af: de wereld in verwarring waarin ikzelf ook rondsukkel.

Je bouwt een vertrouwensband op met het publiek. Je borduurt verder op verhalen, anekdotes uit je vorige shows.

Dat is niet nieuw. Het is een beetje te vergelijken met mensen die een comedy sitcom volgen op televisie. Je kan probleemloos een aflevering volgen zonder dat je de vorige moet gezien hebben. Maar als je de voorgaande hebt gezien, versterkt het eventueel het geheel. Ik leg telkens wel in een tweetal zinnetjes beknopt uit wat er aan voorafging, zodat iedereen kan volgen. Het is zorgen dat je het evenwicht behoudt. Geen zaken herhaalt uit vorige voorstellingen en geen mensen buitensluit die voor het eerst komen kijken.

Iedereen heeft tegenwoordig een stem. Als we evenwel steeds meer, sneller en oppervlakkeriger taal consumeren via tweets, sms’jes, facebook, enz.. kunnen we dan nog instinctief en emotioneel met taal omgaan?

Ik denk dat er meer en meer emotioneel met taal wordt omgegaan. Omdat we in een emotioneler maatschappij leven, zeker in vergelijking met een paar decennia geleden. De beheersing van emoties wordt minder belangrijk gevonden. Dus taal wordt almaar dramatischer. We zitten in een tijdsbestek waarin naar dramatische termen wordt gegrepen: inflatie, pandemie, diagnoses, verdrietig zijn wordt al snel als depri omschreven…

Je stelt daar de stunteligheid van de mens tegenover.

Het is geestig om hooggestelde verwachtingen te doorprikken. Een vakantie waarin alles super zal zijn. Ik vind het heel plezant om daar het gepruts en gesukkel bij te creëren. Ook hoe je dat beleeft. Er is controleverlies en mijn humeur verglijdt dan naar een dieptepunt. Het is dan allemaal zoveel minder dan verwacht of gedacht. 

Na 20 jaar métier heb je de knepen van het vak onder de knie. De finesse om te spelen met pauzes, verwachtingen te creëren, naar een anti-climax toe te werken.

Dat is heel fijn om te doen. Het is iets wat ik pas na heel wat voorstellingen ontdekt heb. Pas na zeven à acht jaar spelen. Een ontwikkelingsfase eigenlijk. Als je humor vermengt met zaken die dramatisch zijn, dan krijg je ineens een heel andere sfeer. 

Je zet het publiek ook graag op het verkeerde been?

Ja, spanning opbouwen. Emoties door elkaar weven. De afwisseling, het vermengen van humor en tragedie,  biedt veel meer speelruimte. Het ligt ook veel dichter bij het leven van alledag waarbij je soms met heel dramatische momenten geconfronteerd wordt. Het kan soms raar lopen in een mensenleven, op het ene ogenblik ben je nog aan het schaterlachen en direct nadien word je door iets zwaar getroffen en compleet onderuit gehaald. 

Er zit een heel mooie en beklijvende passage in de show als je het over de laatste uren van je moeder hebt. Een narratieve benadering. Je krijgt er de zaal compleet stil mee. 

Dat is zeker de bedoeling. Het was voor mij een moeilijke en secure opdracht: humor en tragedie in één tekst, in osmose bij elkaar brengen. Het was een begrafenistekst. Hoe kun je bij een afscheid je liefde betuigen. Hoe ‘merci’ zeggen tegen iemand in die laatste uren, minuten én ook laten lachen.

De chemie, de interactie met het publiek is bepalend voor het welslagen van een show. Voel je van bij de eerste minuten: ik heb het publiek mee of niet? 

Bij deze voorstellig loopt het eigenlijk heel vlot. De eerste vijftien minuten is eigenlijk heel strakke comedy met veel pointes. Daarmee lukt dat tot nu toe overal.

Het stukje met de zelf gefabriceerde geheimtaal is ook hilarisch. 

Dat is eigenlijk in de vorige show gestart waar ik een grote analyse van taal wou maken. Dat heb ik vroeger in het schoolcircuit ook meegemaakt. Ik ben geïnteresseerd in de theorie maar dwaal ook snel af naar -wat kan ik er zelf van maken-? De speelvogel neemt het daarin snel over van de wetenschapper. 

Je betrekt het publiek al eens in jouw spel. Je speelt in op antwoorden van willekeurige mensen. Een vorm van manipulatieve participatie? 

Ja, toch wel. Ik vind het heel vermakelijk om op vertrouwen te werken. In deze voorstelling gaat het onder meer over onderwijsmethodes. Soms vraag ik wat ze daar van vinden, of ze er ervaring mee hebben. Ik projecteer een denkmodel. Wat is daar het fijne aan? Als mensen daar ‘ja’ op antwoorden dan zijn dat mijn soort mensen als je het in mentaliteit en denkbeelden zou uitdrukken. Soms kan dat heel koddig uitpakken en ga ik zelf mee de dieperik in met mijn ideeën.

Nog nooit bouche bée gestaan na een interventie vanuit het publiek? 

Zeker wel. Het kan heel grappig zijn en dan is dat een cadeau zowel voor mij als voor het publiek. Wat er evenwel niet mag gebeuren: dat er te weinig reactie is.

Je moet de nuances kunnen waarnemen van de vibraties die je vanuit talloze plaatsen uit het publiek bereiken. 

Ja, je moet heel alert zijn. Geen interventie laten liggen zodat je moet beginnen sleuren. Adrem op het aangereikte antwoord inspelen en/of uitvergroten.

en Master of the scene blijven!

Je moet zelf open genoeg zijn, zodat enkelingen zich aangesproken voelen om te reageren. Het komt voor dat mensen heel ontroerende dingen antwoorden. Dan gaat de voorstelling even een heel andere richting uit. Ook dat is een cadeau. Die interventies behoren tot mijn mooiste herinneringen.

Zowat iedereen kent ondertussen jouw vrouw Marjan. 

Mijn Marjan is de stem van de rede. Ik ben het tegenovergestelde. Les extremes se touchent! Ik word snel kwaad, alle mogelijke vormen van drama huizen in mijn corpus.

Nieuw is ook je gezichtsexpressie, het mimetische. 

Het vreemde is, ik was me daar zelf niet van bewust tot we naar een filmopname van een try-out keken. Het is iets wat intuïtief gebeurt. Ik wilde meer naar mijn bewegingen kijken, niet dat die zo spectaculair zijn, maar ineens was er ook mijn gezichtsexpressie. Maar het plaatje klopt, daar ga ik niet in bijsturen.

Je bent geen broekventje meer maar een man met levenservaring. Je kreeg leuke en minder leuke dingen op je pad. Is theater soms een vorm van therapie?

(enigszins aarzelend) Jaaa. Ik vertrouw er op dat de dingen die ik tegenkom in het leven ook de struikelblokken voor andere mensen zijn. Zo is het therapie voor iedereen. Ik waak er over dat mijn voorstellingen gaan over universeel menselijke gevoelens en uitingen. 

Sluimert er nog ergens een ultieme droom?

Dat is een goede vraag. Ik speel zo ontzettend graag en ben dat eigenlijk op vrij jonge leeftijd in mijn leven beginnen doen. Ik heb relatief veel kunnen spelen én in goede omstandigheden dat ik mij soms afvraag ‘misschien is mijn grote droom zo al uitgekomen’. Ik ken mensen uit mijn omgeving die heel hevig naar iets verlangen en dat graag gerealiseerd zouden zien. Waar ze intensief en vol overgave naartoe werken. Dat gevoel is mij vreemd. Ben ik dan gevoelloos, vraag ik mij soms af? Maar als ik terugblik op mijn carrière heb ik eigenlijk mijn grootste droom al kunnen waarmaken. Ik mag mij een gelukkig man prijzen. 

Zin gekregen in Wouter? 

Hij komt (als Corona het toelaat) naar Westand op dinsdag 22 en woensdag 23 maart 2022. De dinsdagfilm valt hierdoor éénmalig op maandag.

Ik wil tickets voor Wouter